Joost Kampen over de ster Donkere kanten
“Als het ontbreekt aan aandacht en leiding, ontstaan er verwaarlozing en dan gaan mensen hun eigen ding doen.”
De Wetenschappelijke Raad van de Ooa ontwikkelde een speelse methodiek waarmee adviseurs samen hun professionele kader onderzoeken én verbreden: Jouw plek tussen de sterren.
Deze sterrenatlas is gevuld met uiteenlopende sterren. Sommige zijn optimistisch, inspirerend of praktisch. De ster van Joost Kampen richt zich juist op datgene wat vaak buiten beeld blijft: de donkere kanten van organisaties.
Van realisme naar verandering
Joost Kampen is geen veranderaar die overneemt, maar een begeleider die verantwoordelijkheden legt waar ze horen: bij de leiding zelf. Al meer dan 25 jaar ondersteunt hij organisaties met een stevige combinatie van praktijkervaring en theoretische onderbouwing.
“Ik ondersteun opdrachtgevers bij het vormgeven van hun eigen veranderproces. Niet door het over te nemen, maar door het veranderkundig te helpen structureren,” zegt hij.
Zijn loopbaan begon bij het GVB in Amsterdam, waar hij ontdekte dat een louter positieve benadering vaak tekortschiet. Die ontdekking vormde de basis voor zijn promotieonderzoek en het gedachtegoed dat hij sindsdien uitdraagt.
Recent kwam een nieuw boek uit van Joost: Een nieuw model voor geleide organisatieontwikkeling.
De uitnodiging van Elsbeth
Toen Elsbeth Reitsma hem vroeg naar de sterrenmethodiek te kijken, zag hij meteen een gemis. “Er ontbrak iets belangrijks: een perspectief op de schaduwzijde van organisaties. Terwijl dat cruciaal is om écht te begrijpen wat er speelt.” En zo werd Joost uitgenodigd om een eigen ster te ontwerpen – eentje die juist dáár licht op werpt.
Wat gebeurt er als niemand kijkt?
“Organisaties zijn geen strak getekende schema’s”, zegt Joost, maar mini-samenlevingen. En zoals in elke samenleving, horen daar ook destructieve dynamieken bij. “In veranderkunde zijn we geneigd te focussen op verbeteren, mooier maken, vooruitkijken. Maar ik vraag me juist vaak af: hoe ís het nu eigenlijk echt?”
Zijn ster nodigt uit tot sociaal-realistisch kijken. Naar wat er gebeurt als mensen zich structureel niet gehoord of gezien voelen. “Dan krijg je verwaarlozing. En dat leidt tot gedrag als: ‘ik doe alleen wat moet, geen stap extra’. Of: ‘ik trek mijn eigen plan’. Dan ontstaan destructieve patronen. Zelfs gemotiveerde en goed opgeleide mensen raken vervreemd zonder richting en structuur.”
Van schaduw naar zicht
De ster Donkere kanten is geen aanklacht, maar een uitnodiging tot waarnemen. Tot zien wat er echt gebeurt – onder de oppervlakte van het organogram. “Als adviseur of leidinggevende moet je dat onder ogen durven zien. Pas dan kun je verantwoord interveniëren.”
Een boodschap voor andere sterrenmakers
Voor wie zelf een ster wil indienen, heeft Joost een helder advies: “Weet goed welk vraagstuk jij wilt verkennen. Probeer het eerst veranderkundig te duiden. De sterren bieden je allerlei perspectieven – en helpen je ontdekken welke ster bij jouw situatie past.”
Benieuwd naar de ster Donkere kanten, wil je het spel spelen of er zelf een toevoegen?
Bekijk de atlas of download het template voor jouw eigen ster.
