Vorige week namen we afscheid van Miel Otto, een gezaghebbend wetenschapper, een van de nestors in ons vak, de oud-voorzitter van niet alleen de Orde van Organisatiekundigen en – adviseurs (Ooa), maar ook van de Raad van Organisatie Adviesbureaus (ROA). Een inspirerend docent waar studenten voor in de rij stonden, een adviseur die altijd zijn drieslag ‘kijken denken doen’ hanteerde. Maar bovenal een goede vriend.
Miels’ werkzame leven kenmerkte zich door langdurige verbintenissen. Na de Enschedese Hogere Textiel School en Bedrijfseconomie in Rotterdam begon hij in 1970 bij GITP in de vestiging Nijmegen en ging daar niet meer weg. In 1979 werd hij directeur, werkte nog een paar jaar als senior-adviseur en vertrok in 2007 uit de Raad van Commissarissen.
Ook als opleider en docent werkte hij jarenlang voor dezelfde instituten. Ruim tien jaar voor De Baak en als kerndocent bij SIOO van 1975 tot 1991. Meer dan twintig jaar was hij verbonden aan TIAS.
De thema’s liepen al die jaren niet ver uiteen: organisatieverandering, macht en invloed, sturen van reorganisatieprocessen, strategie en politieke besturing, beleidsontwikkeling in relatie tot topstructuren, veranderstrategieën, adviesvaardigheden, de relatie strategie en HRM.
Zijn echte passie was het hoogleraarschap in de postdoctorale opleiding Management Consultant van de VU in Amsterdam (1992 tot 2007) met de leeropdracht Besturing van veranderingsprocessen. Iedere maand een week college geven vond hij een feest. Sommige cursisten werden vrienden. In zijn woorden: lesgeven is de beste vorm van leren.
Miel was een bestuurder pur sang. In zijn thuishaven Nijmegen was hij o. a. voorzitter van de Kamer van Koophandel voor Arnhem en Nijmegen, voorzitter van Rabobank Rijk van Nijmegen, voorzitter van Rotary Nijmegen en voorzitter van de Gelderse Ontwikkelings Maatschappij.
Wij vakgenoten kennen hem vooral als voorzitter van de Ooa. Miel bemoeide zich met de BoKS en de Gedragscode, haalde de banden met de ROA aan en wist op onnavolgbare wijze richting te geven aan de Orde. In 2018 ontving hij samen met zijn vrouw Marjo Dubbeldam het erelidmaatschap van de Ooa onder dankzegging voor hun jarenlange tomeloze inzet.
Een In Memoriam begint vaak met grote lijnen en zichtbare prestaties en daar is dit In Memoriam geen uitzondering op. Maar het zijn de kleine dingen, de kleine momenten, van scherpzinnigheid, van wijsheid, waarin ik me hem het meest zal herinneren.
Miel kon adviseren met een bewonderenswaardige bescheidenheid. Als geen ander was hij zich bewust van de positie die hij als adviseur had ten opzichte van het vraagstuk van de klant. Miel schreef nooit voor, zei nooit wat je moest doen. En gebruikte ook nooit het woord ‘nooit’ realiseer ik me nu. Hij wist met zijn geduld en scherpe geest helder te maken wat voor de ander even niet helder was. Door een enkele vraag, een beeld of bespiegeling.
Van Miel heb ik de waarde van twijfel geleerd. Dat professionele twijfel je als adviseur alleen maar beter maakt. Dat blijven leren niet alleen een voorrecht is, maar ook een voorwaarde voor iedere adviseur. Zijn vergelijking tussen een twijfelende professional en een professionele twijfelaar gebruik ik nog wekelijks. En net als toen hij mij dit jaren geleden zelf vertelde, zie ik altijd een opluchting bij mijn gesprekspartner als blijkt dat professionele twijfel bij ons vak hoort en we het niet altijd zo zeker hoeven te weten als we denken. Miel is met zijn visie op het vak, beschouwend, soms uitgesproken, met ruimte voor twijfel, een echt gesprek en altijd met veel humor een inspiratie geweest voor velen. Hij wordt gemist!
Machiel Martin Otto
Miel
Amersfoort 9 februari 1939 Ubbergen 26 oktober 2023
